Spring Breakers

Het is gemakkelijk om ervan uit te gaan dat Spring Breakers van regisseur Harmony Korine een oppervlakkig niemendalletje is. Op de poster pronken vier jonge meisjes in bikini (waaronder Disneysterren Vanessa Hudgens en Selena Gomez) samen met James Franco die er uitziet als een wannabe gangster. Het plot gaat over vier dames die een winkel beroven om genoeg geld bijeen te sprokkelen zodat ze samen op spring break kunnen gaan om daar lekker te gaan zuipen, waar ze de rapper Alien (James Franco) ontmoeten en uiteindelijk geraken ze samen op het slechte pad. Door dat alles verwacht je waarschijnlijk niet meteen een film met enige diepgang, maar toch is er in Spring Breakers meer aan de hand. Toen de film uitkwam, was de Disneyjeugd unaniem ontgoocheld, terwijl heel wat “serieuze” filmliefhebbers de prent juist wel waardeerden. Ik zal in dit artikel een poging te doen om uit te leggen waarom Spring Breakers zo leuk is.

Laat ik beginnen met de reden waarom ik überhaupt besloot om de film toch een kans te geven. Spring Breakers is een esthetisch feest. De cinematografie werd verzorgd door Benoit Debie, die ook meewerkte aan mijn meest favoriete film Enter the Void, dus ik wist al dat ik op dat vlak zou kunnen smullen. Over de hele film hangt een soort van neonwaas die zorgt voor erg mooie plaatjes en een bezwerende sfeer. Hiermee gepaard bestaat de soundtrack voornamelijk uit fijne ambient-aandoende muziekstukken die deze atmosfeer alleen maar benadrukken. Die rustige nummers worden weliswaar regelmatig onderbroken door echte party bangers tijdens enkele van de feestscènes, maar dat is uiteraard gepast. De meeste mensen zullen het er wel over eens zijn dat Spring Breakers een esthetisch bevredigende film is.

Over de inhoud zal er echter minder consensus zijn. In de inleiding heb ik al uitgelegd waarom het op het eerste gezicht oogt als een erg oppervlakkige tienerprent, maar ik geloof dat dit een bewuste stijlkeuze is met een dikke laag sarcasme eroverheen. De discrepantie tussen de verfijnde vorm en de platte inhoud wordt bewust als stijlelement gebruikt. Zo zijn er meermaals beelden van platte feestjes waar de liters alcohol vloeien met daarover een voice-over van de hoofdpersonages die naar huis bellen en vertellen dat ze op de meest spirituele plaats op aarde zijn gekomen. Aan de andere kant zijn er ook montages van zonsondergangen en dergelijke ‘diepe’ taferelen, waar de personages dan gewoon zaken als “Spring Break bitches!!!” over roepen. De film zit vol gelijkaardige oppervlakkige diepgang. Eén van de vier meisjes is religieus opgevoed en daarom heet haar personage Faith. Dat soort extreem oppervlakkige symboliek is moeilijk serieus te nemen, maar dat lijkt ook net het punt van de film te zijn. Er is een enkele scène waarin Faith op een oprechte manier haar emoties lijkt te uiten en dit wordt ontvangen op hoongelach door haar vriendinnen. Daarentegen is er een scène waarin rapper Alien enkele platte karamellenverzen opzegt en daarmee de meisjes oprecht lijkt te emotioneren. De hele film draait rond deze pseudodiepgang, wat zorgt voor een unieke kijkervaring. Een laatste voorbeeld: één van de meest aangehaalde scènes focust op Alien die aan een piano zit met de meisjes rond hem. Ze vragen hem om “something fucking inspiring” te spelen, waarna hij een nummer inzet van… Britney Spears.

Het is moeilijk om Spring Breakers concreet te plaatsen: is het een film die kritiek levert op de yolo-cultuur, is het een parodie op films die zichzelf veel te serieus nemen of is het gewoon een film waarin regisseur Korine lekker wat lol beleefde? De regisseur lijkt er ook alles aan te doen om verwarring te zaaien omtrent de eigenlijke bedoeling van de film. Zo lijkt het personage van James Franco wel erg goed op de echt bestaande rapper Riff Raff, eveneens een figuur waarvan het soms moeilijk is om te zeggen hoe serieus hij het nu allemaal meent. Daarnaast zijn er ook scènes waarin expliciet getoond wordt hoe de personages kijken naar My Little Pony, een kinderserie waar door bepaalde volwassenen veel diepgang in gezocht wordt die de meeste mensen er niet in zien. Is dit Korines manier om mij te vertellen dat ook ik veel te veel zoek in Spring Breakers? Misschien is ook die onduidelijkheid juist het doel van de film. Wat de precieze bedoeling ook was, Spring Breakers is een erg interessante film om naar te kijken en wat over na te denken, maar ook om gewoon wat te lachen met alle (pseudo-)oppervlakkigheid die je als kijker over je heen krijgt.