'Bella Ciao', of hoe mei '68 naklinkt in Bologna

Waar in Gent af en toe een kleinschalige (fiets)betoging wordt georganiseerd (met alle respect voor de lieve organisatoren, we zijn jullie allemaal heel dankbaar dat de manama’s, tenminste voor een jaar, niet duurder worden!), is Bologna het toneel van initiatieven met grote I. Zo werd begin oktober Piazza Maggiore, het grootste en belangrijkste plein van de stad, bezet door de communistische studentenvereniging. Live concerten, Sovjetvlaggen en toespraken incluis. Via Zamboni, dé universiteitsstraat die niet voor niets naar een studentenvertegenwoordiger genoemd is, is elke week de achtergrond van een studentenbetoging. Klinkende slogans als ‘Reclaim the spaces, reclaim the streets’ en ‘l’unico caos è quello istituzionale’ (= ‘de enige chaos is institutioneel’) voeden de rebelse studentenziel, of het nu is om de prijzen van de studentenrestaurants naar beneden te halen, om de gebrekkige kotenmarkt aan te klagen of om te ijveren voor een veiligere studentenbuurt. ’s Nachts transformeren de straten van student- en professorenautostrades naar een illegale bier-en-fietsenmarkt. Soms worden de protesten zelfs afgesloten met een heuse ‘rave party’, meer dan eens gewoon in het midden van de straat. Hoe reclaim je de straten anders? Op het moment dat ik dit schrijf, wordt de studentenbuurt overspoeld door baretdragende Carabinieri (= de militaire politie). Of ze hier zijn als antwoord op het protest van de studenten tegen de nachtelijke criminalisering van de studentenbuurt of net als reactie op de betoging zelf, is niet duidelijk. Wat wel duidelijk is, is dat hierop, hoe kan het ook anders, een protest volgt tegen de militarisering van het studentenkwartier.

Het vurige Italiaanse studententemperament doet meer dan alleen betogen: van reggae in kraakpanden tot poetry slamavonden, alles lijkt een politiek kantje te hebben. Sinds 2012 bezet het collectief Làbas een oude kazerne onder de leuze ‘Be choosy, take your future’. Tot vandaag is de plek een sociaal centrum, illegaal weliswaar, waar je terecht kan voor biogroenten, zelfgebrouwen bier en vooral heel veel sfeer. Na een fysiek conflict met de autoriteiten ziet de wet tot op vandaag het kraakpand door de vingers. Slam poetry leeft hier onder de naam ZooPalco, letterlijk ‘podium der zoo’: chaos is nooit ver weg. Er worden haren in brand gestoken, futuristische manifesten voorgelezen en in het algemeen is men het ermee eens: ‘Basta Renzi’ (= ‘weg met Matteo Renzi’, de huidige Italiaanse premier). Op schijnbaar doodgewone feestjes verschijnen Catalaanse vlaggen en Trumpvisuals.

Het protest draait niet alleen om de democratisering van het studentenbeleid, ook seksisme krijgt aandacht. Organisaties als Cassero LGBT Center stichtten het internationaal festival Gender Bender, dat aan de hand van kunst en cultuur het lichaam in al haar manifestaties en seksuele oriëntaties eert. Zo hopen ze dat ‘Bella Ciao’ minder vaak voorkomt als de catcall ‘Ciao bella’, maar dan wel in zijn oorspronkelijke vorm: als antifascistisch volkslied.

[Vrij vertaald: ‘Tegen fascisten en politie, geweerschot en weg ermee!’]

Dit is geen oproep tot massaal studentenprotest, maar als je me later vraagt wat ik het opvallendst vond aan het leven op verplaatsing, krijg je dit artikel onder je neus. Be choosy, take your future en ga naar Bologna!

‘È questo il fiore del partigiano, morto per la libertà.’